Η αυτοεξαπάτηση της ..Σούζυ
Οι λόγοι που εξαπατάμε τους άλλους είναι ένα φαινόμενο πολύ διαδεδομένο στη φύση σε όλα τα επίπεδα, από τα βακτήρια και τους ιούς, που μιμούνται μέρη του σώματός μας για να ξεγελάσουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα, μέχρι τους θηρευτές που χρησιμοποιούν τον μιμητισμό στο κυνήγι. Από την άλλη, η αυτοεξαπάτηση υπάρχει κι αυτή σε ολόκληρο το ζωικό βασίλειο, αλλά κατά κύριο λόγο είναι «προνόμιο» του ανθρώπου. Οι άνθρωποι φαίνεται να λένε ψέματα όχι μόνο στους άλλους, αλλά και στον εαυτό τους.
Στο βιβλίο «Η μωρία των ανοήτων»* o Robert Trivers αναπτύσσει μια γενικευμένη θεωρία για την αυτοεξαπάτηση. Η ανειλικρίνεια, η παραποίηση, τα ψεύδη, τόσο προς τον εαυτό μας, όσο και προς τους γύρω μας, υπάρχουν σε πολλές συνιστώσες της ζωής.
Η αυτοεξαπάτηση είναι μέσα στην ανθρώπινη φύση, όμως είναι κάτι που πρέπει με ασκήσεις αυτογνωσίας, ασκήσεις βοήθειας από τρίτους ή ακόμα και ..εμπεδώνοντας τον Trivers στη «μωρία των ανοήτων» να την περιορίσουμε. Αυτό γιατί το να ψεύδεται κανείς μπορεί να αποβεί επικίνδυνο, το να λέει όμως ψέματα στον εαυτό του είναι ακόμη πιο επικίνδυνο, καθώς θέτει οικειοθελώς τον εαυτό του εκτός πραγματικότητας, κάτι που μπορεί έχει μοιραία κατάληξη.
Η ΣΟΥΖΥ ΑΥΤΟΕΞΑΠΑΤΑΤΑΙ..
Άτομα καταπιεσμένα, άτομα που λογίζονται άδηλα ή έκδηλα υποδεέστερα από τους άλλους, φαίνεται να έχουν αρνητική αυτοεικόνα, κάτι που για λόγους αυτοάμυνας πολλές φορές δεν το παραδέχονται.
Υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος, όπου ίσως για λόγους αυτοάμυνας, κάποιοι προβάλλουμε μια αυτάρεσκη εικόνα, μεροληπτώντας υπέρ εαυτόν, ίσως για να απολαμβάνουμε κάποια παροδικά οφέλη. Όμως, η προσγείωση στην πραγματικότητα μπορεί να γίνει ανώμαλα.
Η πασίγνωστη σκηνή με τη Ρένα Βλαχοπούλου ως μοδίστρα να κατσαδιάζει τη Σούζυ που δε χωράει στο φόρεμα της και η ατάκα «Σούζυ τρως; Και ψεύδεσαι και τρως», είναι μια ανώμαλη προσγείωση. Μια προσγείωση που πρόσκαιρα μπορεί να αντιμετωπιστεί με την ασυνείδητη μεροληπτική απάντηση της Σούζυ «δεν τρώω», μια απάντηση που δε φτάνει μπροστά στην πραγματικότητα του στενού φορέματος. Μια προσγείωση που μπορεί να έρθει με δραστηριότητες μεταφοράς ευθύνης στους άλλους, στη στεναχώρια, στην κακοτυχία κα..
Το ζήτημα διαχείρισης του βάρους, αλλά και η αυτοεξαπατητική –μπορεί και ασυνείδητη- αντιμετώπιση του χρήζει βοήθειας από το περιβάλλον, από τους φίλους, από τους ειδικούς. Από όσους δηλαδή μπορούν βλέποντας «από έξω» να δώσουν την πραγματική διάσταση, να καθοδηγήσουν και κυρίως να βοηθήσουν στη συνειδητοποίηση, έστω και αφού έχουν γίνει τα λάθη..
Άλλωστε η ζωή, όπως γράφει ο Trivers, μοιάζει σαν ένα ταξίδι με τρένο, με τους επιβάτες να κοιτάζουν αντίθετα από την κατεύθυνση της κίνησης. Με άλλα λόγια, βλέπουμε την πραγματικότητα μόνο αφού μάς έχει προσπεράσει. Η ικανότητα ελέγχου της μελλοντικής μας συμπεριφοράς συχνά είναι περιορισμένη. Αν όμως έχουμε επίγνωση των λαθών, ίσως να βελτιώσουμε τα ποσοστά μιας καλής μελλοντικής διατροφικής συμπεριφοράς!
*Βιβλίο: «Η μωρία των ανοήτων»
Συγγραφέας: Robert Trivers